دین شناسی
در دورۀ دین شناسی برای پژوهشهای ادبی قرار نیست تبلیغ مذهبی انجام بدهیم.
همچنین این دوره، تعالیم استاد خاصی را بازنشر نمیدهد.
این دوره، در حقیقت برای پژوهشگران (و نه الزاماً باورمندان و مؤمنان) طراحی شده است؛ هر چند که مؤمنان به معارف تشیع نیز با افزایش دانش و بینش این دوره را به پایان میرسانند و برای آنان نیز مطالب مفید و جذاب بسیاری دارد.
هر کس که بخواهد در ادبیات فارسی چیزی بخواند یا بنویسد، فارغ از این که خودش چه باورهایی دارد، لازم است که با معارف دینی آشنا باشد؛ چرا که فرهنگ و ادبیات ایران با دین آمیخته بوده است.
بر اساس همین نیاز در دانشگاهها درسی با عنوان «تأثیر قرآن و حدیث بر ادب فارسی» تعریف شده است؛ اما این درس کاستیهای بسیار دارد. از جمله این که تمام بخش معناگرای ادبیات فارسی را در آثار عرفانی خلاصه کرده است و فقط به آیات و احادیث مورد توجه صوفیه، آن هم با تأویلات و فهم مطابق ذوق آنها میپردازد.
مشکل دیگر این که به فرض تدریس خوب استاد و تحصیل خوب دانشجو، از دریای گستردۀ آیات و روایات چند قطرۀ از هم گسسته و بدون منظومۀ فکری به مخاطب میرسد و دانشجو نهایتا میتواند همان موارد را حفظ کند؛ بدون آنکه الزاما بفهمد.
در دورههای سلیس این مشکل بدین شکل حل شده است:
1. به عنوان متون مرجع، آثار شیعی را برگزیدهایم که سرشار از تعابیر قرآنی و روایی هستند.
2. به جای آموزش مورد به مورد، ساختار فکری و روش فهم و تأویل آموزش داده میشود. بر این اساس، دانشجو، به جای ماهی، ماهیگیری میآموزد و ساختار فهمش بر اساس روایات تفسیری تنظیم میشود. در این بخش از دانش سبکشناسی کمک گرفتهایم.