سيروس طاهباز

نصیر میرجانی

سيروس طاهباز دوم دی ماه سال 1318 در بندر انزلی زاده شد و 25 اسفند ماه 1377 در حالی چشم از جهان فروبست كه 70 اثر از خود به يادگار گذاشته بود. وی در طول زندگی‌اش چند بار جوايز مختلف ادبی را از آن خود كرد كه جايزۀ سيب طلايی دوسالانۀ براتيسلاوا برای كتاب «باز هم زندگی كنيم» يكی از اين جوايز است. طاهباز همچنين به گردآوری بيش از بيست هزار برگ از دست‌نوشته‌های نيما يوشيج پرداخت و در طول سی و پنج سال، با انتشار بيست و سه دفتر، توانست مجموعۀ‌ كامل شعرهای نيما و آثاری دربارۀ او را منتشر کند. وی در سال ۱۳۴۸ به پيشنهاد م. آزاد به كانون پرورش فکری كودكان و نوجوانان پيوست و در كنار فيروز شيروانلو، فريده فرجام و بعدها داريوش آشوری و نادر ابراهيمی به كار ويرايش، نگارش و ترجمه برای كودكان و بررسی‌های تاريخی ادبيات كودكان پرداخت. او در سال‌های ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۷ مدیریت کانون را بر عهده داشت. ترجمۀ كتاب «پيروزی بر شب»، «كی از كی می‌ترسه»، «دعای مرغ آمين»، «حكايت مرد و دريا» از جمله آثار او برای كودكان و نوجوانان است و زنی تنها: دربارۀ زندگی و هنر فروغ. نخستين كنگرۀ جهانی ادبيات كودكان و نوجوانان در تهران با پيگيری و تلاش او آغاز به كار كرد. آنان كه سيروس طاهباز را می‌شناختند، نه تنها از وی به‌عنوان اديبی بزرگ، بلكه شخصيتی انسان‌دوست و مهربان ياد می‌كنند.

مصطفی رحماندوست: در دوره‌ای از همکارانش بودم و دوست دارم خاطره‌ای معنوی دربارۀ او نقل کنم. طاهباز فرد بسیار کم‌حرفی بود و عاشق نیما یوشیج. اواخر عمرش بارها به اتاق من می‌آمد، بدون اینکه کلمه‌ای حرف بزند و این نشان از افسردگی عمیق او داشت. به نظر می‌رسد احترامی را که لازم بود برای امثال او می‌داشتیم، نداشتیم و این خوب نیست.

ایشان جزو اولین کسانی بود که پیش از انقلاب دست به ترجمۀ ادبیات مقاوت فلسطین زد.