میرزا ابوالحسن جلوه

مهدی قصری

سید ابوالحسن طباطبایی، معروف به میرزا ابوالحسن جلوه (۱۲۳۸ ـ ۱۳۱۴) از حکما و علمای شیعه قرن سیزدهم است. وی در آرا و اندیشه‌های خود بیشتر به حکمت مشاء متمایل بود و به آرای ملاصدرا و حکمت متعالیه دیدگاهی نقادانه داشت. گفته‌اند او ارتباط اندکی با مردم داشت و تا آخر عمر ازدواج نکرد. پدرش از ادیبان دورۀ قاجار بود و ابوالحسن در ادبیات بهره‌هایی از او برده و دیوان شعری هم دارد. مزار او در مقبرۀ ابن بابویه شهر ری است.

ابیات زیر از قصیدۀ فاطمی وی است: 

اصل شریعت مدیح فاطمه می‌دان

آن‌که شفیعۀ گناه روز شمار است

جفت علی، مام سیدین و نبی باب

بیشتر از این دگر چه عزّ و فخار است؟

باغ نبی راست مر درخت برومند

طرفه درختی کز اولیاش ثمار است

بار خداوندی و درخت خدایی

گر که انا الله زند، نه عیب و نه عار است

فاطمه در حق فنا و هر که چنین است

مر صفت ایزدش شعار و دثار است

رتبت صدیقه زانکه دخت رسول است

خجلت مردان و انبیای کبار است

مریم و هاجر برای خدمت و طاعت

همچو جواریش بر یمین و یسار است

مهرش حصنی مصون ز هول لیاقت

علم و عمل راه آن ستوده حصار است